Αναφορά της «Επιτροπείας προς μελέτην των τοπωνυμίων της Ελλάδος και εξακρίβωσιν του ιστορικού λόγου αυτών» προς το Υπουργείο των Εσωτερικών, 2 Νοεμβρίου 1921

Ο πρόεδρος της «Επιτροπείας προς μελέτην των τοπωνυμίων της Ελλάδος και εξακρίβωσιν του ιστορικού λόγου αυτών» Γεώργιος Χατζηδάκις, με αναφορά του προς το Υπουργείο Εσωτερικών κρίνει την εργασία της τριμελούς Επιτροπείας που ανέλαβε το έργο της μετονομασίας των συνοικισμών των Νομών Αδριανουπόλεως, Σαράντα Εκκλησιών, Ραιδεστού, Καλλιπόλεως, Έβρου και Ροδόπης. Η αναφορά συντάχθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1921 και ενώ είχαν ήδη δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως οι μετονομασίες των συνοικισμών των συγκεκριμένων νομών. Η Επιτροπεία της Αθήνας, παρότι αναγνώρισε τις καλές προθέσεις και τον μεγάλο κόπο που κατέβαλε η παραπάνω επιτροπή έκρινε την εργασία της ανεπαρκή και αντίθετη με τους «τοπωνυμικούς κανόνες».

Τα δύο κυριότερα προβλήματα που επισημαίνονται σχετίζονται με την ταύτιση της αρχαίας και της βυζαντινής με την νεότερη γεωγραφία της περιοχής και με την επιλογή της παραφθοράς των φθόγγων των τοπωνυμίων. Μέσα από ποικίλα παραδείγματα ο Γ. Χατζηδάκις επιχείρησε να αναδείξει τις αστοχίες της Επιτροπής στην ταύτιση των αρχαίων και των βυζαντινών τοπωνυμίων με τους σύγχρονους συνοικισμούς, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις δυσκολίες συνολικότερα του εγχειρήματος των μετονομασιών και της άντλησης τοπωνυμίων από το ιστορικό παρελθόν. Παράλληλα, σημείωνε πως τα τοπωνύμια που προέρχονται από παραφθορά των φθόγγων δεν αποτελούν ουσιαστικά ελληνικές λέξεις με ιδιαίτερη σημασία και αξία, αλλά αυθαίρετες, άστοχες και πολλές φορές λανθασμένες επιλογές. Κλείνοντας, τέλος, σημείωνε πως «άνευ ειδικής μελέτης και επιτόπιων ερευνών πάσα εκ των γραφείων προσπάθεια είναι καταδεδικασμένη εις ναυάγιον».