Τα γεωγραφικά ονόματα των Δήμων του ελληνικού Κράτους – Μετονομασίες Οικισμών της Ελλάδας

Άρθρο του Αντώνιου Μηλιαράκη με τίτλο «Τα γεωγραφικά ονόματα» των Δήμων του ελληνικού Κράτους

Ο Αντώνιος Μηλιαράκης αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του 19ου αιώνα στο χώρο της γεωγραφίας. Στις μελέτες του παρουσιάζει με ιδιαίτερη ακρίβεια τη γεωγραφική θέση των χωριών και των κωμοπόλεων, καταγράφει τα ονόματα θέσεων, εκτάσεων, ορέων, παραλιών, όρμων, κόλπων, λιμνών και ποταμών, όπως αυτά αποκαλούνταν από τους κατοίκους κάθε περιοχής, ενώ πολύτιμοι είναι και οι χάρτες που τις συνοδεύουν. Ο Αντ. Μηλιαράκης το 1892, σε άρθρο του στην εφημερίδα Το Άστυ, τάχθηκε κατά της διαδικασίας των μετονομασιών, υποστηρίζοντας πως «η σημερινή ονοματολογία των Δήμων της Ελλάδος εξεταζομένη φιλολογικώς κατά τε την αρχαίαν γεωγραφίαν και ιστορίαν είνε εν τοις πλείστοις σόλοικος, κακόζηλος ουδέν σύστημα επεκράτησε κατ’ αυτήν, αρχαία και νέα ονόματα ελήφθησαν αναμίξ, αληθής τραγέλαφος. Ελήφθησαν ονόματα αρχαίων πόλεων, περί ων ουδέν έτερον γνωρίζομεν πλην του ονόματος, ελήφθησαν ονόματα ορέων, ποταμών πολλά κοινά μεταβλήθησαν εις αρχαία, ελήφθησαν και φραγκικά έτι, και φραγκοελληνικά, και αλβανικά». Ο ίδιος θεωρούσε ότι οι Δήμοι έπρεπε να έχουν το όνομα της πρωτεύουσάς τους και όχι τα αρχαία ονόματα που τους είχαν δοθεί. Πίστευε ότι αυτή ήταν η καλύτερη και απλούστερη λύση, μιας και με τον τρόπο αυτό και ο πληθυσμός θα μάθαινε ευκολότερα τα ονόματα και δεν θα υπήρχαν οι αναντιστοιχίες της νεότερης με την αρχαία γεωγραφία.

Ο Μηλιαράκης υποστήριζε ότι η ονοματοθεσία των Δήμων πραγματοποιήθηκε χωρίς σύστημα, για αυτό και επικράτησε σύγχυση, αμάθεια και έλλειψη πρακτικού πνεύματος· «αποτελέσματα της πεφυσιωμένης τάσεως προς το αρχαΐζειν άνευ λόγου, ή μόνον προς επίδειξιν γνώσεων». Επιπλέον, πίστευε ότι κανείς, ούτε και οι κυβερνώντες, δεν είχε το δικαίωμα να αντικαθιστά τα γεωγραφικά ονόματα που είχαν διατηρηθεί για αιώνες, τα οποία συνδέονταν με την μεσαιωνική και την νεότερη ιστορία της χώρας, διαταράσσοντας με τον τρόπο αυτό τη σχέση των ανθρώπων με το χώρο, μόνο και μόνο επειδή τα θεωρούσαν βάρβαρα, σλαβικά, ενετικά ή τουρκικά. Στη συνέχεια του άρθρου του σημείωνε πως «αν τα ονόματα ταύτα είνε ίχνη των διαβάσεων ξένων φυλών επί του ελληνικού εδάφους, τις έχει το δικαίωμα να διαγράψη τα ίχνη της ιστορίας; Αν θεωρή τα ίχνη ταύτα βάρβαρα, ας υψώση αυτός παρ’ αυτά τα ένδοξα μνημεία του νεωτέρου πολιτισμού του».

Ημερομηνία:

6-8 Ιουλίου 1892

Τόπος:

Αθήνα

Πηγή:

Αντώνιος Μηλιαράκης «Τα γεωγραφικά ονόματα», Το Άστυ, Αθήνα 6-8 Ιουλίου 1892