Κείμενο του Ν. Γ. Πολίτη για τη διοικητική μεταρρύθμιση του 1912 και τις αλλαγές που επέφερε στο διαδικασία των μετονομασιών.

Η διοικητική μεταρρύθμιση του 1912, έθεσε ουσιαστικά στο περιθώριο «την Επιτροπεία προς μελέτην των τοπωνυμίων της Ελλάδος και εξακρίβωσιν του ιστορικού λόγου αυτών», καθώς το ζήτημα των μετονομασιών μεταβιβαζόταν στα κατά τόπους Κοινοτικά και Δημοτικά Συμβούλια. Πιο συγκεκριμένα, ο Νόμος ΔΝΖ΄ του 1912 «περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων» επέφερε θεμελιώδεις μεταβολές στη δημοτική οργάνωση της χώρας αλλά και στον τοπωνυμικό χάρτη. Σύμφωνα με τον νέο Νόμο, μονάχα οι πρωτεύουσες των νομών και οι πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο των δέκα χιλιάδων κατοίκων θα αποτελούσαν Δήμους, εξέλιξη που σήμαινε ότι οι μικρότερες πόλεις, οι κωμοπόλεις, τα χωριά και οι μικρότεροι συνοικισμοί θα σχημάτιζαν Κοινότητες. Η διοικητική αυτή αλλαγή διέλυσε τους Δήμους που είχαν συγκροτηθεί μετά το 1833 και συγκρότησε κοινότητες, επιτρέποντας την ανάδυση στην επιφάνεια του διοικητικού χάρτη ενός πολύχρωμου μωσαϊκού «αλλόκοτων» τοπωνυμίων.

Ένα από τα πρώτα καθήκοντα των νέων Δημοτικών και Κοινοτικών Αρχών ήταν η επιλογή νέου ονόματος. Η ανταπόκριση των Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων ήταν εντυπωσιακή∙ τα «βάρβαρα ή άσημα» ονόματα των χωριών αντικαταστάθηκαν από γνωστότερα ή «τουλάχιστον αρχαία». Ο Νόμος παρείχε στα Συμβούλια τη δυνατότητα να αποφασίσουν όχι μόνο τη μεταβολή αλλά και το νέο όνομα του Δήμου ή της Κοινότητας, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 8, εφόσον τα 2/3 των μελών του συμφωνούσαν ως προς αυτό, η απόφαση θεωρούνταν οριστική. Μπορούσε να τροποποιηθεί μόνο εάν γινόταν προσφυγή στον Νομάρχη. Στην εξέλιξη αυτή αντέδρασε έντονα ο πρόεδρος της Επιτροπής, τονίζοντας με το κείμενό του «Τοπωνυμικά», στο περιοδικό Λαογραφία την ανεπάρκεια των τοπικών αρχών ως προς τα επιστημονικά τους εφόδια, αλλά και τις αναπόφευκτες τοπικιστικές διαφωνίες γύρω από αρχαιοπρεπή ονόματα.

Υπό την πίεση της Επιτροπείας πιθανότατα αλλά και λόγω των πολλαπλών προβλημάτων της νέας διαδικασίας, το Υπουργείο των Εσωτερικών τροποποίησε τον Νόμο ΔΝΖ΄, διασφαλίζοντας την εποπτεία της Επιτροπής επί των διαδικασιών μετονομασίας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Νόμο 641 του 1915, το άρθρο 8 του Νόμου ΔΝΖ τροποποιήθηκε, με αποτέλεσμα η απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου για την ονομασία της Κοινότητας, ανεξάρτητα από το εάν ήταν ομόφωνη ή όχι, έπρεπε να υποβάλλεται στο Υπουργείο και να κοινοποιείται στην Επιτροπή. Μόνο εάν η Επιτροπή γνωμοδοτούσε θετικά το όνομα θα άλλαζε. Παράλληλα και οι μετονομασίες που είχαν ήδη πραγματοποιηθεί θα επανελέγχονταν, και εάν η Επιτροπή εξέφραζε διαφωνία, θα υπήρχε αναθεώρηση της απόφασης.