Στο πλαίσιο των ερευνητικών προγραμμάτων του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με αντικείμενο την ιστορία των οικισμών της Ελλάδας, εξετάζονται οι οικισμοί που φέρουν το επίθετο «νέος», «νέα» και «νέο» στην ονομασία τους από τη σύσταση του ελληνικού κράτους έως τις αρχές του 21ου αιώνα. Η συγκεκριμένη μελέτη παρακολουθεί την ιστορική διάσταση της απόδοσης του σχετικού προσδιορισμού έχοντας ως στόχο τον εντοπισμό και την καταγραφή των εν λόγω οικισμών, αλλά και τη διερεύνηση των αιτιών που οδήγησαν στη συγκεκριμένη ονοματοθεσία τους. Το «νέος-α-ο» αντιμετωπίζεται ως ένας τοπωνυμικός δείκτης, με βάση τον οποίο μπορούν να αναδειχθούν ζητήματα οικιστικής οργάνωσης και εξέλιξης άμεσα συνδεδεμένα με τις πληθυσμιακές μετακινήσεις εντός και προς τον ελληνικό χώρο.